W dniach 5. - 20. sierpnia 2003r. na terenie Świdnicy i przyległym obszarze województwa dolnośląskiego zespół badawczy Samodzielnej Pracowni Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych Akademii Medycznej w Warszawie i Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej Centralnego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Warszawie w składzie: dr hab. med. Bolesław Samoliński (kierownik zespołu), prof. dr hab. med. Edward Zawisza (konsultacja naukowa), dr Zbigniew Hałat (projekt i wykonanie badania epidemiologicznego), dr n. med. Urszula Samolińska-Zawisza (terenowe badania lekarskie) przeprowadził badania pilotażowe nad chorobami alergicznymi układu oddechowego "ŚWIDNICA 2003".  Celem badań była walidacja głównego kwestionariusza EUROPEAN COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY II w populacji 1 000 młodych dorosłych w 5 równolicznych grupach wieku:  20-24,  25-29, 30-34, 35-39, 40-44 z podziałem na płeć. Proporcjonalny dobór respondentów powierzono każdemu z 20 ankieterów skupionych wokół Medycznego Studium Zawodowego w Świdnicy (dyrektor – mgr Krystyna Lasek). Wywiady prowadzono w trzech sytuacjach badawczych: Q1 – kwestionariusz pozostawiony w domu respondenta do samodzielnego wypełnienia (400 respondentów), Q2 - kwestionariusz wypełniony przez ankietera w domu respondenta (400 respondentów) i Q3 – kwestionariusz wypełniony przez ankietera w siedzibie ankietera (200 respondentów). 40% respondentów spośród każdej z 10 kategorii demograficznych wybrano losowo do badań lekarskich i pomiarów (co czwarty z grupy badawczej Q1 i Q2 i wszyscy z grupy Q3). Przydział do jednego z dwóch lekarzy weryfikujących wyniki badań ankietowych (dr n. med. Urszula Samolińska-Zawisza, dr Zbigniew Hałat) następował losowo – naprzemiennie.

Analizie statystycznej poddano 1000 ankiet. Dane wprowadzono przy pomocy programu komputerowego EpiData (The EpiData Association, Odensee, Dania) z zastosowaniem kontroli spójności logicznej, zakresu i unikatowości identyfikatora na poziomie poszczególnych rekordów. W analizie dla każdej pary zmiennych OBJAW * CZYNNIK  stworzono tabelę krzyżową i wyliczono odpowiednie odsetki. Następnie za pomocą testu chi kw. Pearsona testowano hipotezę zerową o braku zależności między tymi zmiennymi. Hipotezę odrzucano przy p>0,05. Dla wartości w komórkach mniejszych niż 5 stosowano poprawkę Yatesa. Dla zmiennych na skali interwałowej stosowano porównanie średnich a istotności tych różnic stwierdzano za pomocą analizy wariancji. Obliczeń dokonano przy pomocy pakietu SPSS 8.0.
Przy analizie swoistości i czułości kwestionariusza obliczono dla każdego ankietera ile razy w przeprowadzonych wywiadach pojawiła się niezgodność ocen objawów i porównano z wynikami ocen lekarskich. Ogólna analiza wariancji dla wszystkich ankieterów nie wykazała zróżnicowania zmiennej „ilość niezgodności” w podgrupach ankieterów. Do dalszej analizy zastosowano test post hoc Tukey’a HSD. Obliczenia wykazały, że wyniki ankietera nr 9 istotnie różnią się od pozostałych – jeśli chodzi o ilość niezgodności ogółem. Następnie policzono czułość i swoistość dla każdego objawu oddzielnie. Za pomocą programu EpiCalc2000 zastosowano porównanie proporcji odpowiedzi zgodnych i przeciwstawnych w wersji z ankieterem i bez ankietera. Nie stwierdzono istotnych różnic dotyczących swoistości i czułości kwestionariusza przy poszczególnych objawach.

Przyjęta metodyka badań terenowych pod nazwą Health Surveys Poland eliminuje straty danych wynikające z odmów uczestnictwa w badaniach w przypadku wysyłania wylosowanym z dowolnego operatu (np. z listy wyborców) kandydatom na respondentów wielostronicowego kwestionariusza pocztą lub pojawiania się na progu ich mieszkań osób obcych, przedstawiających się jako ankieterzy, a potencjalnie zagrażających życiu i mieniu napastników. Z kolei losowy dobór respondentów do weryfikacji danych ankietowych przez lekarzy zapewnia precyzyjną kontrolę nad jakością pracy ankieterów i pozwala ocenić sprawność  (t. j. czułość i swoistość)  poszczególnych pytań kwestionariusza aplikowanego do oceny zjawisk w badanej populacji. Stąd po wieloma względami zgromadzone w opisany wyżej sposób wyniki badań pilotażowych mogą być uogólnione na populację, a nawet przewyższać wartość dowodową klasycznych badań populacyjnych obciążonych wysokim odsetkiem odmów wylosowanych kandydatów na respondentów. Nawet niski odsetek odmów 10 – 20% pozostawia wątpliwość co do rzetelności oceny zjawiska w badanej populacji, gdyż właśnie ta co 5 – 10 osoba może składać się na segment decydujący o rzeczywistym obrazie.

Aspektom higieny powietrza mieszkań poświęcona jest znaczna część głównego kwestionariusza EUROPEAN COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY II. 
W szerszym lub węższym zakresie są to następujące pytania:
25. Ile innych dzieci spało z Panią/Panem w tym samym pokoju zanim skończyła/a Pan/i piąty rok życia?
31. Czy przydarzył się Pan/iu wypadek w domu, pracy lub gdziekolwiek indziej, który spowodował narażenie na duże ilości gazów, pyłów lub dymów? 
Jeżeli odpowiedź brzmi 'TAK'
31.1. Czy narażenie to wywołało natychmiastowe problemy z oddychaniem? 
Jeżeli odpowiedź brzmi 'TAK'
31.1.1 Prosimy podać co to było _______________
36. W którym roku był wybudowany dom, w którym Pan/i obecnie mieszka?
37. Czy to jest dom, w którym Pan/i mieszka od urodzenia?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'TAK', prosimy przejść do pytania 38, jeżeli 'NIE'
37.1 Ile razy w życiu przeprowadzał/a się Pan/i?
37.2 Ile lat mieszka Pani/i w obecnym domu
37.3 Skąd Pan/i przybył/a do obecnego domu
a) z tej samej okolicy tej samej miejscowości
b) z innej okolicy tej samej miejscowości
c) z innej miejscowości
d) z innej miejscowości spoza Polski
37.4 Jakie określenie najlepiej pasuje do domu, w którym Pan/i obecnie mieszka? 
a) dom ruchomy lub na szynach
b) jednorodzinny dom wolnostojący
c) jednorodzinny dom "bliźniak" lub w zabudowie szeregowej
d) dom dla dwóch rodzin (z jednym głównym wejściem)
e) dom dla trzech-czterech rodzin (z jednym głównym wejściem)
f) dom dla pięciu i więcej rodzin (z jednym głównym wejściem)
g) barka, namiot, przyczepa.
h) inne__________

38.1 Czy dom, w którym Pan/i obecnie mieszka jest wyposażony w:
38.1 centralne ogrzewanie
38.2 ogrzewanie nawiewne
38.3 klimatyzację
39. Które z następujących urządzeń jest używane do ogrzewania domu lub podgrzewania wody
39.1 otwarte palenisko (piec) na węgiel, koks lub drewno
39.2 otwarte palenisko na gaz
39.3 grzejnik elektryczny
39.4 grzejnik na olej parafinowy
39.5 piec na gaz
39.6 piec na ropę
39.7 przenośny grzejnik gazowy
39.8 inne____
40. Jakiego rodzaju kuchenki używa Pan/i do gotowania najczęściej?
a) na węgiel, koks lub drewno (paliwa stałe)
b) na gaz (gaz z sieci gazowej)
c) na prąd elektryczny
d) na olej parafinowy
e) mikrofalówki
f) na gaz z butli lub innego źródła niż sieć gazowa
g) innej____________
40.1 Jeżeli do gotowania używ/a Pan/i gazu, to z jakiego rodzaju urządzenia Pan/i korzysta?
40.1.1 zwykła kuchenka gazowa
40.1.2 piec na gaz (spaliny uchodzą do komina)
41. Jaki rodzaj kuchenki był najczęściej używany do gotowania w domu, w którym Pan/i mieszkał/a, mając pięć lat?
a) na węgiel, koks lub drewno (paliwa stałe)
b) na gaz (gaz z sieci gazowej)
c) na prąd elektryczny
d) na olej parafinowy
e) mikrofalówki
f) na gaz z butli lub innego źródła niż sieć gazowa
g) innej____________
42. Ile minut przeciętnie spędził/a Pan/i na gotowaniu przy kuchence każdego dnia w czasie ostatnich czterech tygodni?
43. Czy gotując w czasie ostatnich czterech tygodni, miała Pan/i otwarte okno lub drzwi na zewnątrz
a) większość czasu
b) czasami
c) rzadko (przy innej okazji)
d) w kuchni nie mam okna ani drzwi wychodzących na zewnątrz
44. Czy nad kuchenką ma Pan/i założony wyciąg z wentylatorem
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE' lub 'NIE WIEM', prosimy przejść do pytania 45, jeżeli 'TAK':
44.1 Czy gotując, używa Pan/i wyciągu z wentylatorem
a) cały czas
b) czasami
c) nigdy
44.2 Czy ten wyciąg z wentylatorem wyprowadza powietrze znad kuchenki na zewnątrz domu?
45. Czy w pokoju, w którym Pan/i przebywa najdłużej w ciągu dnia
45.1 jest położona wykładzina?
45.2 są chodniki?
45.3 są podwójne, dwuszybowe lub plastikowe okna?
46. Ile lat ma najstarszy dywan lub chodnik znajdujący się w pokoju, w którym Pan/i przebywa najdłużej w ciągu dnia?
a) mniej niż rok
b) 1-5 lat
c) ponad 5 lat
47. Na którym piętrze jest pokój, w którym Pan/i przebywa najdłużej w ciągu dnia?
48. Czy w pokoju, w którym Pan/i śpi
48.1 jest położona wykładzina?
48.2 są chodniki?
48.3 są podwójne, dwuszybowe lub plastikowe okna?
49. Ile lat ma najstarszy dywan lub chodnik znajdujący się w pokoju, w którym Pan/i śpi?
a) mniej niż rok
b) 1-5 lat
c) ponad 5 lat
50. Ile lat ma materac, na którym Pan/i śpi?
a) mniej niż rok
b) 1-5 lat
c) ponad 5 lat
51. Na którym piętrze jest pokój, w którym Pan/i śpi?
52. Czy w zimie otwiera Pan/i na noc okno w pokoju, w którym Pan/i śpi?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE', prosimy przejść do pytania 53, jeżeli 'TAK':
52.1. Czy Pan/i śpi przy otwartym oknie?
a) cały czas
b) czasami
c) od czasu do czasu
53. Czy woda z pękniętych rur, zacieków lub powodzi uszkodziła kiedykolwiek budynek, w którym Pan/i obecnie mieszka lub znajdujące się w nim przedmioty? 
Jeżeli 'TAK"
53.1 Czy szkody w wyniku zalania wystąpiły w czasie ostatnich 12 miesięcy?54. Czy w czasie ostatnich 12 miesięcy pojawiły się mokre lub wilgotne plamy wewnątrz Pani/a domu w miejscach innych niż piwnica (np. na ścianach, tapetach, sufitach lub dywanach)? 
55. Czy wewnątrz tego domu pojawiła się kiedykolwiek jakaś pleśń lub grzyb na jakiejkolwiek powierzchni z wyjątkiem żywności?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE' lub 'NIE WIEM', prosimy przejść do pytania 56, jeżeli 'TAK':
55.1.1-6 Które pomieszczenie było zaatakowane przez pleśń lub grzyb?
55.1.1 łazienka
55.1.2 sypialnia
55.1.3 pokój pobytu dziennego
55.1.4 kuchnia
55.1.5 piwnica lub weranda
55.1.6 ___
55.2 Czy pleśń lub grzyb pojawił się na jakiejkolwiek powierzchni wewnątrz domu w czasie ostatnich 12 miesięcy?
60. Czy podjął Pan/i jakiekolwiek spośród poniższych czynności, aby ograniczyć alergeny lub narażenie na alergeny w swoim domu?
60.1 usunięcie dywanu i korzystanie z drewnianej lub innej gładkiej powierzchni podłogi w pokoju, w którym przebywa się najdłużej w ciągu dnia?
60.2 usunięcie dywanu i korzystanie z drewnianej lub innej gładkiej powierzchni podłogi w pokoju, w którym się śpi?
60.3 zakup nowego dywanu do pokoju, w którym przebywa się najdłużej w ciągu dnia?
60.4 zakup nowego dywanu do pokoju, w którym się śpi?
60.5 używanie spreju przeciwko roztoczom kurzu domowego?
60.6 założenie pokrowca chroniącego przed kurzem domowym na materac, na którym się śpi?
60.7 sprzedaż, oddanie komuś, lub usunięcie psa lub kota?
61. Czy trzyma Pan/i kota?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE', prosimy przejść do pytania 62, jeżeli 'TAK':
61.1 Czy kotu wolno wchodzić do domu?
61.2 Czy kotu wolno wchodzić do pokoju, w którym się śpi?
62. Czy trzyma Pan/i psa?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE', prosimy przejść do pytania 63, jeżeli 'TAK':
62.1 Czy psu wolno wchodzić do domu?
62.2 Czy psu wolno wchodzić do pokoju, w którym się śpi?
63. Czy trzyma Pan/i ptaki?
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE', prosimy przejść do pytania 64, jeżeli 'TAK':
63.1 Czy któreś z tych ptaków są trzymane w domu?
64. Czy w Pani/a domu był kot? 
64.1 zanim ukończył/a Pan/i pierwszy rok
64.2 kiedy miał/a Pan/i 1-4
64.3 kiedy miał/a Pan/i 5-15
65. Czy w Pani/a domu był pies? 
65.1 zanim ukończył/a Pan/i pierwszy rok
65.2 kiedy miał/a Pan/i 1-4
65.3 kiedy miał/a Pan/i 5-15
66. Czy w Pani/a domu był ptak? 
66.1 zanim ukończył/a Pan/i pierwszy rok
66.2 kiedy miał/a Pan/i 1-4
66.3 kiedy miał/a Pan/i 5-15
68. Kiedy znajdzie się Pan/i w pobliżu zwierząt takich, jak koty, psy lub konie, czy Pan/i kiedykolwiek
68.1 zaczyna kaszleć?
68.2 zaczyna oddychać ze słyszalnym świstem?
68.3 odczuwa ściskanie klatki piersiowej?
68.4 zaczyna odczuwać krótki oddech?
68.5 ma problem z cieknącym lub zatkanym nosem, albo zaczyna kichać
68.6 ma problem ze swędzeniem lub łzawieniem oczu?
69. Kiedy znajdzie się Pan/i w zakurzonej części domu lub w pobliżu poduszek albo pierzyn, czy Pan/i kiedykolwiek
69.1 zaczyna kaszleć?
69.2 zaczyna oddychać ze słyszalnym świstem?
69.3 odczuwa ściskanie klatki piersiowej?
69.4 zaczyna odczuwać krótki oddech?
69.5 ma problem z cieknącym lub zatkanym nosem, albo zaczyna kichać
69.6 ma problem ze swędzeniem lub łzawieniem oczu?
75. Czy był/a Pan/i regularnie narażona na dym tytoniowy w czasie ostatnich 12 miesięcy? 
['regularnie' oznacza przez większość dni lub nocy]
Jeżeli odpowiedź brzmi 'NIE', prosimy przejść do pytania 76, jeżeli 'TAK':
75.1 Nie wliczając siebie samej/samego, ilu domowników zalicza Pan/i do regularnych palaczy?
75.2 Czy w pomieszczeniu, w którym Pan/i pracuje, regularnie pali się tytoń ? 
75.3 Przez ile godzin dziennie jest Pan/i narażona na dym tytoniowy od innych osób?
Prosimy podać więcej informacji.
Przez ile godzin dziennie jest Pan/i narażona na dym tytoniowy innych osób w następujących miejscach?
w domu
w pracy
w barach, restauracjach, pubach, dyskotekach lub podobnych miejscach spotkań
gdzie indziej

Ryciny 1 – 5 przedstawiają odpowiedzi na pytania
Ryc. 1: Czy był/a Pan/i regularnie narażona/y na dym tytoniowy  w czasie ostatnich 12 miesięcy?
Ryc. 2: Czy trzyma Pan/i psa?
Ryc. 3: Czy trzyma Pan/i kota?
Ryc. 4: Czy woda z pękniętych rur, zacieków lub powodzi uszkodziła kiedykolwiek budynek, w którym Pan/i obecnie mieszka lub znajdujące się w nim przedmioty?
Ryc. 5: Czy wewnątrz tego domu pojawiła się kiedykolwiek jakaś pleśń lub grzyb na jakiejkolwiek powierzchni z wyjątkiem żywności?
uzyskane od respondentów przydzielonych do kategorii osób z alergią nosa, świstami w klatce piersiowej, astmą oskrzelową, wypryskiem (egzemą) i pokrzywką. W przypadku odpowiedzi uzyskanych na pytanie „Czy woda z pękniętych rur, zacieków lub powodzi uszkodziła kiedykolwiek budynek, w którym Pan/i obecnie mieszka lub znajdujące się w nim przedmioty?” liczby bezwzględne respondentów obejmowały odpowiednio: 237, 118, 44, 271 i 101 osób. Zależności istotne statystycznie wyróżniono obramowaniem wyniku testu chi kw. i poziomu istotności p.

Oprócz wykrytych zależności wykazanych na rycinach stwierdzono, że w grupie osób, które podczas gotowania używają wyciągu  z wentylatorem cały czas jest 17.6% chorujących na alergię nosa, zaś w grupie osób, które używają wyciągu nie cały czas (czasami i nigdy) odsetek ten wynosi 30,4. Różnica jest istotna statystycznie

Uzyskana w wyniku badań typu Health Surveys Poland ocena ryzyka przypisanego zalaniu domu w alergii nosa - 24,9%, świstach w klatce piersiowej - 55,0%, egzemie - 36,6% i pokrzywce -  44,4% oraz (następowej) obecności pleśni w domu w pokrzywce - 38,8%, jest zbieżna z narastającą ostatnio ewidencją naukową i stanowi powszechnie zrozumiały, a przy tym przekonujący argument na rzecz ochrony mieszkańców budynków uszkodzonych przez wodę z pękniętych rur, zacieków lub powodzi przed narażeniem na lotne związki organiczne wytwarzane przez pleśnie. 

W  dniach 5. - 20. sierpnia 2003r. na terenie Świdnicy i przyległym obszarze województwa dolnośląskiego zespół badawczy Samodzielnej Pracowni Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych Akademii Medycznej w Warszawie i Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej Centralnego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Warszawie w składzie: prof. dr hab. med. Bolesław Samoliński (kierownik zespołu), prof. dr hab. med. Edward Zawisza (konsultacja naukowa), dr Zbigniew Hałat (projekt i wykonanie badania epidemiologicznego), dr n. med. Urszula Samolińska-Zawisza (terenowe badania lekarskie) przeprowadził badania pilotażowe nad chorobami alergicznymi układu oddechowego "ŚWIDNICA 2003".  Celem badań była walidacja głównego kwestionariusza EUROPEAN COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY II (ECRHS II) w populacji 1 000 młodych dorosłych w 5 równolicznych grupach wieku:  20-24,  25-29, 30-34, 35-39, 40-44 z podziałem na płeć. Proporcjonalny dobór respondentów powierzono każdemu z 20 ankieterów skupionych wokół Medycznego Studium Zawodowego w Świdnicy (dyrektor – mgr Krystyna Lasek). 40% respondentów spośród każdej z 10 kategorii demograficznych wybrano losowo do badań lekarskich i pomiarów. Należy podkreślić, że zasób informacyjny głównego kwestionariusza ECRHS II stanowi dorobek kilku dekad prac międzynarodowego zespołu epidemiologów i alergologów, pozwala na porównania w czasie i przestrzeni, nadaje się do wykorzystania i w badaniach kohortowych i w ocenach nasilenia problemu chorób alergicznych w rozmaitych krajach i regionach, łącznie z analizą zaspokojenia potrzeb zdrowotnych ludzi z alergią. Badanie przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ECRHS II jest także niezwykle przydatne dla określenia ryzyka przypisanego rozmaitym czynnikom w alergicznym nieżycie nosa, świstach w klatce piersiowej, astmie oskrzelowej, wyprysku, czy pokrzywce. Spośród ogółu czynników wyzwalających odczyny alergiczne najbardziej interesujące są te, które można praktycznie ograniczać, a przy tym dotyczą każdego. Są to przede wszystkim zagrożenia występujące w mieszkaniach. Aspektom higieny powietrza mieszkań poświęcona jest znaczna część głównego kwestionariusza ECRHS II. 
Uzyskana w wyniku badania „ŚWIDNICA 2003” ocena ryzyka przypisanego zalaniu domu w chorobach alergicznych jest zbieżna z narastającą ostatnio ewidencją naukową i stanowi powszechnie zrozumiały, a przy tym przekonujący, o wartości dowodu sądowego, argument  na rzecz ochrony zdrowia osób nieraz nieświadomie narażonych na lotne związki organiczne wytwarzane przez pleśnie, bo zamieszkałych w budynkach uszkodzonych przez wodę.
Zagrożenie stanowi narastający problemem medycyny społecznej i choć dotyczy wszystkich mieszkańców zalanych budynków, to ludzie niezamożni wymagają jednak pomocy publicznej. Jej brak prowadzący do dramatu najuboższych rodzin zamieszkałych przy ul. Osiedleńców w Wałbrzychu wykazał red. Maciej Maciejewski, reporter Wrocławskiego Ośrodka Telewizyjnego w materiale ASTMA W SLUMSACH emitowanym w sierpniu b. r.