HEALTH SURVEYS POLAND
BADANIA PILOTAŻOWE
NAD CHOROBAMI ALERGICZNYMI UKŁADU ODDECHOWEGO "ŚWIDNICA 2003"
- ASPEKTY HIGIENY POWIETRZA MIESZKAŃ
Zbigniew Hałat
Health Risk Management & Communication - Medyczne
Centrum Konsumenta
www.halat.pl
referat wygłoszony podczas VII Ogólnopolskiej
Konferencji
“Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce”
20 – 21 listopada 2003 r. Warszawa
Organizatorem konferencji był
Wydział
Inżynierii Środowiska
Instytut Ogrzewnictwa i Wentylacji
Politechniki
Warszawskiej
publikacja:
"Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce 2003"
Redaktorzy: prof. dr hab. inż. Teresa Jędrzejewska - Ścibak,
dr
inż. Jerzy Sowa.
ISBN: 83-901146-7-4, 414 stron.
Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji
Politechniki Warszawskiej, 2004
Wydawca: Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji
Politechniki Warszawskiej,
ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa
Druk: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej
ul. Polna 50, 00-663 Warszawa
Jedną z form aktywności Health Risk Management & Communication
– Medycznego Centrum Konsumenta jest prowadzenie badań terenowych pod
nazwą
Health Surveys Poland.
W dniach 5. - 20. sierpnia 2003r. na terenie Świdnicy i przyległym obszarze województwa dolnośląskiego zespół badawczy Samodzielnej Pracowni Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych Akademii Medycznej w Warszawie i Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej Centralnego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Warszawie w składzie: dr hab. med. Bolesław Samoliński (kierownik zespołu), prof. dr hab. med. Edward Zawisza (konsultacja naukowa), dr Zbigniew Hałat (projekt i wykonanie badania epidemiologicznego), dr n. med. Urszula Samolińska-Zawisza (terenowe badania lekarskie) przeprowadził badania pilotażowe nad chorobami alergicznymi układu oddechowego "ŚWIDNICA 2003". Celem badań była walidacja głównego kwestionariusza EUROPEAN COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY II w populacji 1 000 młodych dorosłych w 5 równolicznych grupach wieku: 20-24, 25-29, 30-34, 35-39, 40-44 z podziałem na płeć. Proporcjonalny dobór respondentów powierzono każdemu z 20 ankieterów skupionych wokół Medycznego Studium Zawodowego w Świdnicy (dyrektor – mgr Krystyna Lasek). Wywiady prowadzono w trzech sytuacjach badawczych: Q1 – kwestionariusz pozostawiony w domu respondenta do samodzielnego wypełnienia (400 respondentów), Q2 - kwestionariusz wypełniony przez ankietera w domu respondenta (400 respondentów) i Q3 – kwestionariusz wypełniony przez ankietera w siedzibie ankietera (200 respondentów). 40% respondentów spośród każdej z 10 kategorii demograficznych wybrano losowo do badań lekarskich i pomiarów (co czwarty z grupy badawczej Q1 i Q2 i wszyscy z grupy Q3). Przydział do jednego z dwóch lekarzy weryfikujących wyniki badań ankietowych (dr n. med. Urszula Samolińska-Zawisza, dr Zbigniew Hałat) następował losowo – naprzemiennie. Analizie statystycznej poddano 1000 ankiet. Dane
wprowadzono przy pomocy
programu komputerowego EpiData (The EpiData Association, Odensee,
Dania)
z zastosowaniem kontroli spójności logicznej, zakresu i unikatowości
identyfikatora
na poziomie poszczególnych rekordów. W analizie dla każdej pary
zmiennych
OBJAW * CZYNNIK stworzono tabelę krzyżową i wyliczono
odpowiednie
odsetki. Następnie za pomocą testu chi kw. Pearsona testowano hipotezę
zerową o braku zależności między tymi zmiennymi. Hipotezę odrzucano
przy
p>0,05. Dla wartości w komórkach mniejszych niż 5 stosowano
poprawkę Yatesa.
Dla zmiennych na skali interwałowej stosowano porównanie średnich a
istotności
tych różnic stwierdzano za pomocą analizy wariancji. Obliczeń dokonano
przy pomocy pakietu SPSS 8.0.
Przyjęta metodyka badań terenowych pod nazwą Health Surveys Poland eliminuje straty danych wynikające z odmów uczestnictwa w badaniach w przypadku wysyłania wylosowanym z dowolnego operatu (np. z listy wyborców) kandydatom na respondentów wielostronicowego kwestionariusza pocztą lub pojawiania się na progu ich mieszkań osób obcych, przedstawiających się jako ankieterzy, a potencjalnie zagrażających życiu i mieniu napastników. Z kolei losowy dobór respondentów do weryfikacji danych ankietowych przez lekarzy zapewnia precyzyjną kontrolę nad jakością pracy ankieterów i pozwala ocenić sprawność (t. j. czułość i swoistość) poszczególnych pytań kwestionariusza aplikowanego do oceny zjawisk w badanej populacji. Stąd po wieloma względami zgromadzone w opisany wyżej sposób wyniki badań pilotażowych mogą być uogólnione na populację, a nawet przewyższać wartość dowodową klasycznych badań populacyjnych obciążonych wysokim odsetkiem odmów wylosowanych kandydatów na respondentów. Nawet niski odsetek odmów 10 – 20% pozostawia wątpliwość co do rzetelności oceny zjawiska w badanej populacji, gdyż właśnie ta co 5 – 10 osoba może składać się na segment decydujący o rzeczywistym obrazie. Aspektom higieny powietrza mieszkań poświęcona jest
znaczna część głównego
kwestionariusza EUROPEAN COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY
II.
38.1 Czy dom, w którym Pan/i obecnie mieszka jest
wyposażony w:
Ryciny 1 – 5 przedstawiają odpowiedzi na pytania
Oprócz wykrytych zależności wykazanych na rycinach stwierdzono, że w grupie osób, które podczas gotowania używają wyciągu z wentylatorem cały czas jest 17.6% chorujących na alergię nosa, zaś w grupie osób, które używają wyciągu nie cały czas (czasami i nigdy) odsetek ten wynosi 30,4. Różnica jest istotna statystycznie Uzyskana w wyniku badań typu Health Surveys Poland ocena ryzyka przypisanego zalaniu domu w alergii nosa - 24,9%, świstach w klatce piersiowej - 55,0%, egzemie - 36,6% i pokrzywce - 44,4% oraz (następowej) obecności pleśni w domu w pokrzywce - 38,8%, jest zbieżna z narastającą ostatnio ewidencją naukową i stanowi powszechnie zrozumiały, a przy tym przekonujący argument na rzecz ochrony mieszkańców budynków uszkodzonych przez wodę z pękniętych rur, zacieków lub powodzi przed narażeniem na lotne związki organiczne wytwarzane przez pleśnie. |
Ryciny
Ryc. 1: Czy był/a Pan/i regularnie narażona/y na dym tytoniowy w czasie ostatnich 12 miesięcy?
***
Ryc. 2: Czy trzyma Pan/i psa?
***
Ryc. 3: Czy trzyma
Pan/i kota?
***
Ryc. 4: Czy woda z pękniętych rur, zacieków lub powodzi uszkodziła kiedykolwiek budynek, w którym Pan/i obecnie mieszka lub znajdujące się w nim przedmioty?
***Ryc. 5: Czy wewnątrz tego domu pojawiła się kiedykolwiek jakaś pleśń lub grzyb na jakiejkolwiek powierzchni z wyjątkiem żywności?
dla lekarzy podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej pod patronatem Prezesa Dolnośląskiej Izby Lekarskiej dr. n. med. Andrzeja Wojnara i Prezydenta Świdnicy mgr. inż. Wojciecha Murdzka Choroby
alergiczne na terenach popowodziowych
Dolnego Śląska
Udział w konferencji jest nieodpłatny Na zakończenie przyjęcie z prezentacją specjałów kuchni ślężańskiej |
prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
zapraszają na konferencję
Choroby alergiczne
Sala Teatralna Świdnickiego Ośrodka
Kultury, Rynek w Świdnicy
PROGRAM KONFERENCJI Wystąpienie powitalne
Częstość występowania i charakterystyka
kliniczna uczuleń
Nowoczesne poglądy na wczesną diagnostykę i
leczenie astmy oskrzelowej
Ryzyko chorób alergicznych w następstwie
zalania mieszkań wodą
Preparaty GSK służące terapii chorób
alergicznych
Dyskusja Na zakończenie Konferencji organizatorzy wraz
ze sponsorem zapraszają
Udział w konferencji jest nieodpłatny
Sponsorem konferencji jest firma GSK |
NA TERENACH POPOWODZIOWYCH DOLNEGO ŚLĄSKA W dniach 5. - 20. sierpnia 2003r. na terenie
Świdnicy i przyległym
obszarze województwa dolnośląskiego zespół badawczy Samodzielnej
Pracowni
Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych Akademii Medycznej w Warszawie i
Zakładu
Alergologii i Immunologii Klinicznej Centralnego Szpitala Klinicznego
Akademii
Medycznej w Warszawie w składzie: prof. dr hab. med. Bolesław
Samoliński
(kierownik zespołu), prof. dr hab. med. Edward Zawisza (konsultacja
naukowa),
dr Zbigniew Hałat (projekt i wykonanie badania epidemiologicznego), dr
n. med. Urszula Samolińska-Zawisza (terenowe badania lekarskie)
przeprowadził
badania pilotażowe nad chorobami alergicznymi układu oddechowego
"ŚWIDNICA
2003". Celem badań była walidacja głównego kwestionariusza
EUROPEAN
COMMUNITY RESPIRATORY HEALTH SURVEY II (ECRHS II) w populacji 1 000
młodych
dorosłych w 5 równolicznych grupach wieku: 20-24,
25-29, 30-34,
35-39, 40-44 z podziałem na płeć. Proporcjonalny dobór respondentów
powierzono
każdemu z 20 ankieterów skupionych wokół Medycznego Studium Zawodowego
w Świdnicy (dyrektor – mgr Krystyna Lasek). 40% respondentów spośród
każdej
z 10 kategorii demograficznych wybrano losowo do badań lekarskich i
pomiarów.
Należy podkreślić, że zasób informacyjny głównego kwestionariusza ECRHS
II stanowi dorobek kilku dekad prac międzynarodowego zespołu
epidemiologów
i alergologów, pozwala na porównania w czasie i przestrzeni, nadaje się
do wykorzystania i w badaniach kohortowych i w ocenach nasilenia
problemu
chorób alergicznych w rozmaitych krajach i regionach, łącznie z analizą
zaspokojenia potrzeb zdrowotnych ludzi z alergią. Badanie
przeprowadzone
za pomocą kwestionariusza ECRHS II jest także niezwykle przydatne dla
określenia
ryzyka przypisanego rozmaitym czynnikom w alergicznym nieżycie nosa,
świstach
w klatce piersiowej, astmie oskrzelowej, wyprysku, czy pokrzywce.
Spośród
ogółu czynników wyzwalających odczyny alergiczne najbardziej
interesujące
są te, które można praktycznie ograniczać, a przy tym dotyczą każdego.
Są to przede wszystkim zagrożenia występujące w mieszkaniach. Aspektom
higieny powietrza mieszkań poświęcona jest znaczna część głównego
kwestionariusza
ECRHS II.
Choroby alergiczne i astma należą do najczęściej
występujących schorzeń
na świecie. Zwykle ich objawy pojawiają się w okresie niemowlęcym lub
wczesnym
dzieciństwie i utrzymują się przez całe życie. W Polsce na choroby
alergiczne
cierpi 19,2% dzieci i 15,8% dorosłych, na astmę 9,2% dzieci i 5%
dorosłych.
Astma jest jedną z głównych przyczyn absencji w szkole i miejscu pracy.
Wpływa ona także bardzo istotnie na zdolność percepcji i uczenia się co
ma ogromny wpływ na wyniki w nauce i wydajność pracy. Wczesne
rozpoznawanie
i optymalne leczenie może skutecznie łagodzić przebieg astmy.
Jakkolwiek
coraz powszechniejsze stosowanie wypracowanych przez grupy ekspertów
zaleceń
obejmujących m.in. zastosowanie wziewnych kortykosteroidów i
beta-mimetyków
o przedłużonym działaniu, zmniejszyło znacznie śmiertelność w przebiegu
astmy jednak nadal konieczne jest upowszechnianie wiedzy nt. nowych
strategii
terapeutycznych jak również skutecznej profilaktyki alergii i astmy.
Przeprowadzone
badania zmierzają do wypełnienia luki pomiędzy rosnącą wiedzą nt.
wpływu
czynników środowiskowych, infekcji oraz diety na przebieg astmy, a
możliwościami
prowadzenia skutecznych kampanii profilaktycznych.
|
ALFABETYCZNY
SPIS ZAWARTOŚCI
STRON INTERNETOWYCH DOMENY
HALAT.PL
DOTYCZĄCYCH OCHRONY ZDROWIA