Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnić należytą jakość dostarczanej wody. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej sprawują nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, czyli wodą przeznaczoną do picia, gotowania, przygotowywania pożywienia lub do innych celów w gospodarstwach domowych oraz każdą wodą używaną do produkcji żywności, środków farmaceutycznych i kosmetycznych, a także na potrzeby basenów kąpielowych i pływalni. Państwowy inspektor sanitarny dokonuje m. in. oceny ujęć wód powierzchniowych, wodociągów i studni publicznych, a na podstawie danych zawartych w protokole pobrania próbek wody oraz wyników badań laboratoryjnych wydaje ocenę o jakości wody, w której stwierdza przydatność wody, warunkową przydatność wody lub brak przydatności wody do spożycia przez ludzi.

Prawo sanitarne przewiduje następujący podział wód powierzchniowych w dostosowaniu do standardowych procesów uzdatniania, jakim wody z uwagi na ich zanieczyszczenie muszą być poddane w celu uzyskania wody przeznaczonej do spożycia: kategoria A1 - woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego, w szczególności filtracji oraz dezynfekcji; kategoria A2 - woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, dezynfekcji (chlorowania końcowego); kategoria A3 - woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji (ozonowania, chlorowania końcowego). 

Spośród ujęć wód powierzchniowych skontrolowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w 2004r. klasie czystości pod względem bakteriologicznym nie odpowiadało w całym kraju niemal co piąte ujęcie (w woj. świętokrzyskim połowa), a pod względem fizykochemicznym w kraju co siódme (w woj. świętokrzyskim i zachodniopomorskim połowa ujęć). 

Według oficjalnych danych GUS za 2004r. liczba wodociągów objętych ewidencją stacji sanitarno-epidemiologicznych wynosiła 18 878, z czego w ciągu roku sprawozdawczego skontrolowano 16 532, uznając 3 058 obiekty za dostarczające wodę nie odpowiadającą wymaganiom. Odsetek wodociągów ani razu w ciągu roku nie skontrolowanych spośród objętych ewidencją stacji sanitarno-epidemiologicznych systematycznie rośnie: w 2001 wynosił 8,0%, w 2002 – 8,1%, w  2003 – 9,2% i w 2004 – 12,4%. W 2004r. łączny udział procentowy wodociągów ani razu w ciągu roku nie skontrolowanych i tych spośród skontrolowanych, w których wykazano, że jakość wody nie odpowiada wymaganiom spośród objętych ewidencją stacji sanitarno-epidemiologicznych wyniósł dla wszystkich wodociągów 28,6%. W przypadku wodociągów o wydajności poniżej 100 metrów szesc. na dobę odsetek ten wynosił 33,9%, od 100 do 1 000 - 17,0%,  od 1 001 do 10 000 - 11,7%, od 10 001 do 100 000 - 6,0%. W przypadku studni publicznych odsetek ten sięgał 88,6%. Im mniejsza wydajność wodociągu, tym większa część odbiorców otrzymuje wodę nie odpowiadająca wymaganiom. Najgorszą wodę sprzedają zaopatrujące największą liczbę Polaków wodociągi o wydajności od 10 do 1000 metrów sześciennych na dobę. Spośród wszystkich płacących za wodę z tych wodociągów co siódmy odbiorca, kupuje złą wodę. Nie jest to dobra wiadomość ani dla mieszkańców, ani dla turystów, ani też dla konsumentów produktów z taką wodą.

Instytut Wody zaprasza na ogólnopolską wielodyscyplinarną konferencję stu specjalistów WODA ZDROWA I BEZPIECZNA VIII, która obędzie się przed wyborami 2006r.
 
 

dr Zbigniew Hałat, lekarz specjalista epidemiolog 
w latach 90. w trzech kolejnych rządach główny inspektor sanitarny i zastępca ministra zdrowia ds. sanitarno-epidemiologicznych 
Prezes Stowarzyszenia Ochrony Zdrowia Konsumentów 
http://www.halat.pl/stowarzyszenie.html